THE ART FORMS OF KONKAN 2:

Vaishakhi – The last day of Buddha’s life

Gautham Buddha lived for 80 years 480 BCE to 400 BCE – I have brought this work Vaishakhi under the Art Forms of Konkan for three very special reasons. Firstly literature is an art form. Secondly this book Vaishakhi was originally authored in Kannad language by a Konkani personality Manjeshwar Govind Pai who lived for 80 years like Buddha (1883-1963) and third very important reason is that this book was superbly translated in to Konkani by another ‘Buddha’ Mandarke Madhav Pai who lived for 90 years (1931-2021) and was an authority on origin of Konkani language and its relationship with Samskrit and Praakrit. The ancestors of both these Pais lived in the heart land of Konkan Gomanthak or Goa and migrated to the coastal Karnataka as seen in the forenames of both Manjeshwar and Mandarke. All the three were apostles of peace and tranquility as their Dharma.

Buddha was born on the full moon day of the month of Vaishakh (Vaishakh Poornima) and died on the full moon day of month of Vaishakh (Vaishakh Poornima) 80 years later. In 2023 Vaishakh Poornima is on May 5^th. The book is on the conversation between Buddha and his students and what he taught them on the last day of his life. The Konkani translation by Mandarke Madhav Pai is a proof of the potency of Konkani language and authority of the translator on Konkani. A sample is given here:

वैशाखी – भगवान बुद्धचो अंतिम दिवस – मंदर्के माधव पै – विश्व कोंकणी केंद्र 2013

  तेंच उत्तम मंगळ, योग्य देशांत वास करन                     180 (page 8)

     उरल्यार जोडिल्लें पुण्य तें जवळ आसल्यार मन

  सन्मार्गाचेर रावल्यार तें पळय उत्तम मंगळ

       विध्या, शील, विनय शिकल्यार चल्यार बरें

  चाल चलणूकान, केल्यार समयोचित भाशण

       तें उत्तम मंगळ, सेवा आवय - बापयची

ಶಿವಮೊಗ್ಗ: ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಜಗತ್ಯಾಕ ‘ಕನ್ನಡ-ಕೊಂಕಣಿ ರತ್ನ ಕೋಶ’ ಆನೀ ‘ಕೊಂಕಣಿ ಶಬ್ದ ವಿಹಾರ’ ತಸಲೆ ದೇಣೆ ದಿಲೆಲೆ ಸಂಸ್ಕೃತ, ಕೊಂಕಣಿ ಆನೀ ಕನ್ನಡ ಪಂಡಿತ ಮಂದರ್ಕೆ ಮಾಧವ ಪೈ(91) ಆಜೀ ನ. 17ಕ ಶಿವಮೊಗ್ಗಾಚೆ ತಾಂಗೆಲೆ ಸ್ವಂತ ಘರಾಂತು° ಅಂತರಲೆ. 
ಮದ್ರಾಸ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾಲಯಾ ದಾಕೂನ 1950ತು° ವಿದ್ವಾನ್, 1973ತು° ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಾ ದಾಕೂನ ಪ್ರಥಮ ಶ್ರೇಣಿಂತು° ಕನ್ನಡ ಎಂ.ಎ, ಪ್ರಯಾಗ ಅಲಹಾಬಾದ ಹಿಂದಿ ವಿದ್ಯಾಲಯಾ ದಾಕೂನ ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ರತ್ನ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ ಹಿಂದಿ ಪ್ರಚಾರ ಸಭಾ ದಾಕೂನ ರಾಷ್ಟ್ರ  ಭಾಷಾ ಪ್ರವೀಣ(ಹಿಂದಿ), ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಾ ದಾಕೂನ ಕನ್ನಡ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ ಕೆಲೆಲೆ ಹಾಂನಿ° ಮುಳಾವೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಕಳಚೆ ಎಸ್. ವಿ. ಟಿ. ಹಾಯರ್ ಎಲಿಮೆಂಟರಿ ಶಾಳಾ ಆನೀ ಶ್ರೀ ಭುವನೇಂದ್ರ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಾಂತು° ಕೆಲೆಲೆ°. 
ಕಾರ್ಕಳಾಂತು° ಎಂ. ನಾರಾಯಣ ಪೈ ಆನೀ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ ಹಾಂಗೆಲೊ ದುಸ್ರೊ ಪೂತು ಜಾವನು ಜಲ್ಮಾಕ ಆಯಿಲೆ ಹಾಂನಿ° 37 ವರಸ° ಸಾಗರ, ಭದ್ರಾವತಿ, ಆನಂದಪುರ° ಆನೀ ಉಡುಪಿಂತು° ಶಿಕ್ಷಕ ಜಾವನು ಸೇವಾ ದಿವನು 1988 ಇಸವಿಂತು° ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲ ಜಾವನು ನಿವೃತ್ತ ಜಾಲೆಲೆ. 

ಕೊಂಕಣಿ, ಕನ್ನಡ, ತುಳು, ಹಿಂದಿ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಆನೀ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಶಾ ಕಳತಲೆ ಹಾಂಕಾ° ಅಧ್ಯಯನ ಕರಚೊ ಆನೀ ಬರೊವಚೊ ಹವ್ಯಾಸ ಆಶಿಲೊ. ವಿಶೇಷ ಜಾವನು ಹಳೆಗನ್ನಡ ಕಾವ್ಯಾಂಚೆ ಅಧ್ಯಯನ ಕರತಲೆ ಹಾಂನಿ° ಅರ್ಥು ಜಾಯನಾತಿಲೆ ಮ್ಹಣು ಆಶಿಲೆ ಶಬ್ದಾಂಚೆ ಅರ್ಥ ಸೋದೂಚೆ° ಕರತಲೆ, ಹಾಂಗೆಲಿ ಕೃತಿ “ಶಬ್ದಾರ್ಥ ಗೌರವ” ಹಾಜೆ° ಪ್ರಕಟನ ಶಿವಮೊಗ್ಗಾಚೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಘಾನ ಕೆಲೆಂಲೆ ಆಸಾ. ಹ್ಯಾ ನಂತಾ° ಬಸವಣ್ಣಾಲೆ ವಚನಾಂಚೆ ಅಧ್ಯಯನ ಕರನು ವಿಶೇಷ ಲೇಖನ ಸುತಾ ಹಾಂನಿ° ಬರಯಿಲೆ° ಆಸ. 
ಹಾಂಗೆಲೆ ಹಸ್ತಾನ ಖೂಬ ಪುಸ್ತಕ° ಪ್ರಕಟ ಜಾಲ್ಯಾಂತಿ.
ಕನ್ನಡ ಕೃತಿಯೊ:
ಶ್ರೀ ಅರವಿಂದ ಸಾವಿತ್ರಿ – ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ
ಶ್ರೀ ಅರವಿಂದ ಮದರ್- ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ
ಶ್ರೀಮತಿ ಮತ್ತು ಭಾರತ
ಬೋಳಂತಕೋಡಿ ಶಂಕರ ಭಟ್ಟರು-ಜೀವನ ಸಾಹಿತ್ಯ
ಚೆನ್ನಿಗಕವಿ ಮುದ್ದಣ - ನಾಟಕ
ಶಬ್ಧಾರ್ಥ ಗೌರವ
ಅಗ್ನಿ ಕಮಲ - ದಿ| ಬಿ. ದಾಮೋದರ ಬಾಳಿಗಾರವರ ಬದುಕು ಹೀ ಕೃತಿಯೊ ವಿಶಿಷ್ಠ ಜಾವನು ಆಸಾತಿ.

ಕೊಡಿಯಾಲ ಖಬರ ಪತ್ರಿಕಾ ಶುರು ಜಾಯತ ದಾಕೂನ (ಚೌದ ವರಸ ದಾಕೂನ) ಹಾಗೆಲೆ ಅಂಕಣ ‘ಶಬ್ದ ವಿಹಾರ’ ನಿರಂತರ ಪ್ರಕಟ ಜಾಲಾಂ. ತಾಜೆ ಸಂಗ್ರಹ ಪುಸ್ತಕ ರೂಪಾರ ಸುತಾ ಪ್ರಕಟ ಜಾಲಾಂ. ಆತಂ ಕೊಡಿಯಾಲ ಖಬರ ವೆಬ್ ಪರ‍್ಟಲಾಂತು° ಸುತಾ ಹೆ° ಲಭ್ಯ ಆಸಾ. ಹಾಂನಿ° ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ ದಿಲೆಲಿ ಸೇವಾ ಮಾನೂನ ಘೆವನು 2012 ಇಸವಿಂತು° ಕೊಡಿಯಾಲ ಖಬರ ಪತ್ರಿಕೆನ ಹಾಂಕಾ “ಕೊಂಕಣಿ ಶಬ್ದ ರತ್ನಾಕರ” ಬಿರುದು ದಿವನು ಸನ್ಮಾನ ಕೆಲೊ ಆಸಾ. ಹಾಂನಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕಾಕ ದಿಲೆಲೆ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನಾ ಮಾನೂನ ಘೆವನು 2014 ವರಸಾಂತು° ಹಾಂಕಾ ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ ಶೆಣೈ ಸೇವಾ ಪರಸ್ಕಾರ ಸುತಾ ಫಾವೊ ಜಾಲಾ.  
ಹಾಂಗೆಲೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶಾ ಕೃತಿಯೊ:
ಬಸವಾಮೃತ - ಬಸವಣ್ಣಾಲೆ° ವಚನಾಚೆ ಕೊಂಕಣಿ ಅನುವಾದ
ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಚೆ° ಅಸ್ತಿತ್ವ
ಸಾವಿತ್ರಿ ಕಾವ್ಯಾಚೆ ಥೊಡೊ ವಾಂಟೊ ಕೊಂಕಣಿ ಅನುವಾದ
ಕೆಳದಿ ಆಡಳಿತಾಂತು° ಕೊಂಕಣಿ ಲೋಕ – ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಭಂದ
ಪುರಾಣಾoತು° ಗಣಪತಿ, ನಾರದಾಲೆ ಆನಿ ಹೇರ ಕಾಣಿಯೊ
ತೀನ ದಶಕ ದಾಕೂನ ಕನ್ನಡ ಆನೀ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆನ ಲೇಖನ°
ಕೊoಕಣಿ ಆನೀ ಕನ್ನಡ ವಿಚಾರ ಸಂಕೀರ್ಣಾoತು° ಪ್ರಭಂದ ಮಂಡನ
ಪುರುಷಸೂಕ್ತ, ನಾರಯಣ ಸೂಕ್ತ, ಶ್ರೀ ಶಂಕರ ಗೀತ ಹಾಜೆ° ಕೊಂಕಣಿ ಅನುವಾದ
ಡಾ| ಅಶೋಕ ಪೈ ಹಾಂಗೆಲೆ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕೃತಿಂಚೆ(ಉಷ ಕಿರಣ, ಮನೋಲೋಕ, ಮಾನಸ, ಚಿತ್ತ, ಚೇತನ) ಕೊಂಕಣಿ ಅನುವಾದ
ಕೊಂಕಣಿ ತದ್ಭವ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕೋಶ, ಕನ್ನಡ-ಕೊಂಕಣಿ ಅರ್ಥಕೋಶ, ಕೊಂಕಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿಚೆ ಮಹಾ ಮಾನೇಸ್ತ ಕೃತಿಕ ಬಿ. ದಾಮೋದರ ಬಾಳಿಗಾ ಹಾಂಗೆಲೆ ಬದಲ ಲೇಖನ
ದಕ್ಷಿಣ ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾಚೆ ಭಾಶೆಂಚೆ ಸಮ್ಮೇಳನಾಂತು° “ಕೊಂಕಣಿ ಲಿಪಿ” ಬದಲ ಪ್ರಭಂದ ಮಂಡನ ಹಾಂನಿ° ಕೆಲಾ°. 

ದ್ಹಾ ವರಸ ಫುಡೆ ತಾಂಯ ಆಕಾಶವಾಣಿಚೆ ಚಿಂತನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಾಂತು° ಹಾಂನಿ° ವಾಂಟೊ ಘೆತಲಾ. ಇತಿಹಾಸ ಅನುಸಂಧಾನ ಪರಿಷತ್, ಮಾನವಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಚಿವಾಲಯಾಚೆ ದಕ್ಷಿಣ ವಲಯಾ ಖಾತಿರ ಹಳೆಗನ್ನಡ ಕಾವ್ಯಾಂಚೆ ಅರ್ಥ ಸಂಕಲನ ಕಾರ್ಯಾಚಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹಾಂಕಾ ಆಶಿಲಿ. ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಹೀತಿಕ ಉಪನ್ಯಾಸ, ಸ್ಮರಣ ಸಂಚಿಕೆಚೆ ಸಂಪಾದನ ಸುತಾ ಹಾಂನಿ° ಕರತಲೆ. ಕೊಂಕಣಿ ಜಾನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆ ಸಂಗ್ರಹ ಕರಚೊ ಹವ್ಯಾಸ ಹಾಂಕಾ° ಆಶಿಲೊ. 
ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆ ಶಬ್ದಾಂಚೆ ಮೂಳಾವೆ ಅಧ್ಯಯನ, ಹಳೆಗನ್ನಡ ಶಬ್ದಾ ಬದಲ ಗೊಂದೋಳು ಆಸಲ್ಯಾರಿ ಸಾಹಿತಿ ಲೋಕ ಹಾಂಕಾ° ಸಂಪರ್ಕ ಕರತಲೆ.  ಕರ್ನಾಟಕ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಚೆ ಸಾಂದೊ ಜಾವನುಯೀ ಸೇವಾ ದಿಲೆಲೆ ಹಾಂನಿ° ಶಿವಮೊಗ್ಗಾ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾರತಿ ಸಂಘಾಚೆ ಉಪಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಜಾವನೂಯಿ ಸೇವಾ ದಿಲ್ಯಾ. ಹಾಂನಿ° ಸಾಹೀತಿಕ ಜಗಾಕ ದಿಲೆಲಿ ಸೇವಾ ಮಾನೂನ ಘೆವನು ಹಾಂಕಾ° ಕುಂದಾಪುರಾoತು° ಘಡಲೆಲೆ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಾಚೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನ, ಪಂಚ್ಕದಾಯಿ ಕೊಂಕಣಿ ಪತ್ರಿಕೆಚೆ ರಜತೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೊಂಕಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿಚಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸುತಾ ಫಾವೊ ಜಾಲ್ಯಾ. ಆರತಾ° ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರಾಚೆ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಲಾಖೆನ ಹಾಂಕಾ° ಬೆಂಗಳೂರಾoತು° ಸನ್ಮಾನ ಕೆಲೆಲೊ ಆಸಾ.